Hiperbaryczna tlenoterapia a nowotwory

Hiperbaryczna terapia tlenowa (HBOT) – kluczowa rola dotlenienia tkanek

HBOT polega na podawaniu 100% tlenu w warunkach podwyższonego ciśnienia (1,5–3 ATA), co zwiększa rozpuszczalność tlenu we krwi. W kontekście nowotworów pomaga to zwalczać hipoksję guza (niedotlenienie), która sprzyja oporności na radioterapię i chemioterapię. Przeglądy naukowe uznają, że HBOT nie przyspiesza wzrostu guza ani ryzyka nawrotu, a wręcz wykazuje efekty ograniczające rozwój niektórych nowotworów.

Metaboliczna terapia raka 

Tradycyjna teoria onkologiczna zakłada, że nowotwory są przede wszystkim chorobą genetyczną, powstającą w wyniku mutacji DNA, które prowadzą do niekontrolowanego wzrostu i podziału komórek. Jednak coraz więcej badań wskazuje, że zaburzenia metabolizmu komórkowego również odgrywają istotną rolę w rozwoju nowotworów. Zgodnie z tzw. hipotezą metaboliczną raka, komórki nowotworowe wykazują nieprawidłowy metabolizm energetyczny – szczególnie polegają na glikolizie beztlenowej (fermentacji glukozy) nawet w obecności tlenu. To zjawisko, znane jako efekt Warburga, zostało opisane już w latach 20. XX wieku i wskazuje na preferencję nowotworów do pozyskiwania energii z glukozy w sposób mniej wydajny, ale szybszy niż utlenianie w mitochondriach.

Co istotne, wiele typów nowotworów wykorzystuje nie tylko glukozę, ale także glutaminę – aminokwas, który pełni funkcję „drugiego paliwa” dla komórek nowotworowych. Glutamina jest wykorzystywana m.in. do syntezy białek, produkcji energii w cyklu Krebsa oraz tworzenia glutationu – cząsteczki chroniącej komórki przed stresem oksydacyjnym i lekami przeciwnowotworowymi.

Jednym z głównych propagatorów hipotezy metabolicznej jest prof. Thomas Seyfried, biolog z Boston College w USA, który od wielu lat bada wpływ metabolizmu na rozwój nowotworów. Jego prace skupiają się na eksperymentalnych strategiach takich jak dieta ketogenna, ograniczanie glutaminy oraz stosowanie tlenoterapii hiperbarycznej jako potencjalnych uzupełnień terapii nowotworowych. Więcej informacji o prof. Seyfriedzie i jego badaniach można znaleźć na stronie Boston College.

Glutamina – drugie "paliwo" nowotworu

Kiedy mówimy o energii, którą wykorzystują komórki nowotworowe, najczęściej wspomina się glukozę (cukier). Jednak w wielu typach raka równie ważna – a czasem nawet ważniejsza – jest glutamina, czyli jeden z aminokwasów (czyli składników białek).

Komórki rakowe używają glutaminy do:

• budowy białek, potrzebnych do szybkiego wzrostu guza,

• produkcji energii, ponieważ glutamina może być przekształcona w składniki, które „napędzają” procesy energetyczne w komórce,

• ochrony przed uszkodzeniem, np. przez chemioterapię, dzięki produkcji cząsteczek takich jak glutation.

Dlatego ograniczenie dostępności glutaminy – albo zablokowanie jej wykorzystania – może znacząco utrudnić rozwój nowotworu.

Inhibitory glutaminy – jak działają?

Inhibitory glutaminy to związki, które mają na celu utrudnienie komórkom rakowym korzystania z tego aminokwasu. Mogą one działać na różne sposoby:

1. Blokowanie wchłaniania glutaminy – komórki rakowe nie mogą jej „wciągać” z krwi.

2. Zahamowanie przetwarzania glutaminy w energię – np. poprzez blokowanie enzymu zwanego glutaminazą.

3. Zmniejszenie ilości glutaminy w organizmie – na przykład przez odpowiednią dietę lub leki.

Popularne inhibitory glutaminy w terapii metabolicznej

• CB-839 (telaglenastat) – lek w trakcie badań klinicznych, który blokuje enzym przetwarzający glutaminę.

• DON (6-Diazo-5-oxo-L-norleucyna) – silny związek testowany w leczeniu niektórych nowotworów.

• L-asparaginaza – lek stosowany w leczeniu białaczek, który wpływa również na metabolizm glutaminy.

• EGCG – naturalna substancja z zielonej herbaty, wykazująca słabe, ale zauważalne działanie blokujące szlaki metaboliczne glutaminy. Może być stosowana jako uzupełnienie, ale nie zastępuje leczenia.

Post na wodzie – wsparcie metaboliczne

Post na wodzie polega na czasowym powstrzymywaniu się od jedzenia – np. przez kilka do kilkunastu dni – przy piciu wyłącznie wody. W takim stanie organizm przechodzi w tzw. ketozę, czyli zaczyna czerpać energię nie z glukozy, ale z ciał ketonowych (produkowanych z tłuszczu).

Dla komórek rakowych to duży problem, ponieważ:

• nie potrafią efektywnie wykorzystywać ciał ketonowych,

• są przyzwyczajone do korzystania z glukozy i glutaminy.

W tym czasie zdrowe komórki lepiej przystosowują się do spalania tłuszczu i ciał ketonowych, co może je dodatkowo chronić np. przed toksycznym działaniem terapii.

Post może również zmniejszyć ilość glutaminy we krwi, co zwiększa skuteczność inhibitorów glutaminy.

Połączenie trzech metod – jak działa synergia?

1. Komora hiperbaryczna + post:
Podczas postu poziom glukozy spada, a komórki nowotworowe szukają alternatywnych źródeł energii, np. glutaminy. Z kolei HBOT (czyli terapia tlenem pod ciśnieniem) zwiększa ilość tlenu w tkankach, co utrudnia nowotworom korzystanie z ich ulubionego środowiska – beztlenowego.

2. Post + inhibitory glutaminy:
Post ogranicza dostępność aminokwasów, w tym glutaminy. Inhibitory dodatkowo blokują możliwość jej wykorzystania – czyli „uderzenie z dwóch stron”.

3. HBOT + inhibitory glutaminy:
Więcej tlenu = większe zapotrzebowanie na szlaki tlenowe. Jeśli zablokujemy jeden z nich (czyli ten zależny od glutaminy), komórki nowotworowe mogą nie mieć już czym „napędzać” swoich procesów.

Możliwe korzyści z takiego podejścia

• Spowolnienie wzrostu guza, dzięki ograniczeniu dostępu do jego „paliwa”,

• Zwiększenie skuteczności terapii, szczególnie w połączeniu z radioterapią lub chemioterapią,

• Ochrona zdrowych komórek, które lepiej znoszą zmiany metaboliczne,

• Naturalne wsparcie terapii, które może uzupełniać, ale nie zastępuje leczenia onkologicznego.

Podsumowanie

Połączenie hiperbarycznej terapii tlenowej (HBOT), postu na wodzie, metabolicznej terapii raka oraz inhibitorów glutaminy tworzy synergiczny model leczenia, który celuje w kluczowe szlaki metaboliczne nowotworów. Metoda ta jest coraz szerzej badana i stosowana jako wsparcie konwencjonalnych terapii. Przed rozpoczęciem takiego leczenia zawsze należy skonsultować się z lekarzem specjalistą.

Twoje zdrowie jest najważniejsze – skonsultuj się ze specjalistą, zanim rozpoczniesz terapię!